درد استخوان دنبالچه
درد استخوان دنبالچه ,درد استخوان دنبالچه در بارداری,درد استخوان دنبالچه هنگام نشستن,درد استخوان دنبالچه بعد از زایمان,درد استخوان دنبالچه در دوران بارداری
توضیحاتی در مورد درد استخوان دنبالچه
استخوان دنبالچه یکی از اجزای بدن ما است که اغلب هیچ توجهی به آن نداریم، مگر این که آسیب ببیند. برخلاف اندازهی کوچکی که این استخوان دارد، عملکردهای بسیار زیادی را در بدن ما دارد، از جمله کمک به حفظ حالت قرارگیری صحیح ستون فقرات، برقراری ثبات در کمر و ساختارهای مرتبط با آن، تقویت تاندونها و لیگامنتها، توزیع فشار در لگن و غیره. دنبالچه یک استخوان مثلثی شکل است که در میانه باسن لگن قرار دارد و آسیب دیدن این استخوان موجب درد در این ناحیه میشود که به آن درد دنبالچه یا اصطلاحا کوکسیدنی گفته میشود. بسیاری از افراد جوان از درد شدید در هنگام نشستن، دوچرخهسواری یا رانندگی شکایت دارند که میتواند بر اثر آسیبدیدگی دنبالچه باشد.در این مطلب از سایت جسارت در مورد درد استخوان دنبالچه صحبت میکنیم امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.
استخوان دنبالچه
استخوان دنبالچه پایینترین قسمت از ستون فقرات است که از سه مهرهی کوچک تشکیل شده است. این استخوان شبیه به آثار باقیمانده از یک دم یا دنباله در بدن انسان است (به همین دلیل به آن دنبالچه گفته میشود) و به همین خاطر قسمت قدامی این استخوان (به سمت جلوی بدن)، کمی فرورفته و گود است و قسمت خلفی آن (از سمت عقب بدن) کمی محدب و برجسته است. استخوان دنبالچه از طریق شیارهایی که در سمت خلفی استخوان ساکروم قرار دارد، به این استخوان متصل است. این اتصال هم دارای مایع سیناویال مفصلی است و هم در آن همجوشی وجود دارد. این استخوان همچنین به ماهیچههای گلوتس ماکسیموس (gluteus maximus) و کوکسیگیال (coccygeal) و رباط آناکوکسیگیال (anococcygeal) متصل است. دامنه حرکتی بین استخوان دنبالچه و استخوان ساکروم بسیار محدود است.
علل درد استخوان دنبالچه
در صورتی که بر اثر ضربه یا فشار بیش از حد، استخوان دنبالچه بیشتر از محدودهی حرکتی بسیار کمی که دارد، حرکت کند، این موضوع سبب آسیبدیدگی دنبالچه میشود. آسیب دیدگی دنبالچه موجب بروز التهاب و درد موضعی میشود. رباطها، اجزای متصل به دنبالچه یا خود استخوانهای دنبالچه میتوانند از علل درد استخوان دنبالچه باشند. عفونت دنبالچه نیز میتواند موجب درد دنبالچه شود. نیمه در رفتگی و شکستگی دنبالچه علت اصلی درد دنبالچه مربوط به نیمه دررفتگیهای استخوان دنبالچه به سمت قدام و گاهی به سمت خلف میباشد که عمدتا در اثر ضربه ایجاد شده است و این ضربه معمولا زمین خوردن با باسن می باشد که مستقیم استخوان دنبالچه را تحت تاثیر قرار میدهد. هرچند که سابقه ضربه لزوما با زمان درد همخوانی ندارد و گاه بیماران این ضربه را ماهها یا حتی سالها قبل عنوان میکنند. زایمان در حین زایمان کرد، سر نوزاد از بالای استخوان دنبالچه عبور میکند و گاهی اوقات این موضوع میتواند موجب آسیبدیدگی دنبالچه یا اجزای متصل به آن شود. فشار انجام دادن کارهایی که موجب فشار به دنبالچه میشود، مانند اسبسواری یا نشستن روی یک سطح سفت برای مدت طولانی، میتواند موجب بروز درد حاد دنبالچه شود. نقاط ماشهای یا تریگر پوینت اسپاسم عضله بالابرنده مقعد و نقاط ماشهای (Trigger point) هم در درد نقش دارند. ضربه مستقیم به لگن و زایمان طبیعی خصوصا در زایمانهای سخت و یا با جنینهای درشت هم میتواند در صدمه به استخوان دنبالچه نقش داشته باشد. تروماهای (ضربات کوچک) مکرر که در مسافرتهای طولانی ناشی از تکانهای دائم و لغزنده وسیله نقلیه به ستون فقرات میآید، میتواند در بروز صدمه در افراد مستعد نقش داشته باشد. اضافه وزن و چاقی چاقی نیز میتواند بروز درد دنبالچه را به شدت بیافزاید و این ممکن است به علت کاهش چرخش لگن باشد که در حالت نشسته ایجاد میشود و فشارها را بدون انعطاف، مستقیما به دنبالچه وارد میکند . تومور یا عفونت در موارد نادری، درد دنبالچه بر اثر وجود یک تومور یا بروز عفونت است که بر روی استخوان دنبالچه فشار وارد میکند. درد ایدیوپاتیک دنبالچه منظور از درد ایدیوپاتیک، در واقع دردی است که علت اصلی آن ناشناخته است. در این موارد مشخص نیست که کدام قسمت از دنبالچه یا ساختارهای مرتبط با آن باعث بروز درد شدهاند. در بسیاری از موارد، علت درد دنبالچه ناشناخته است که به آن درد ایدیوپاتیک دنبالچه گفته میشود. در این موارد، چون علت درد مشخص نیست، پزشک تنها تلاش میکند که علائم بیماری را کنترل کند.
درد استخوان دنبالچه در بارداری
استخوان دنبالچه کلا در زنان نسبت به مردان بلندتر می باشد و همین به طور طبیعی درد استخوان دنبالچه را در زنان نسبت به مردان چندین برابر می کند. در طول بارداری با توجه به رها شدن هورمون های متعدد شل کننده لگن و خصوصا پروژسترون عضلات لگن شل شده و زمینه برای تروماتیزه شدن دنبالچه هنگام نشستن محیا می شود. وزن جنین هم روز به روز بیشتر شده و گودی کمر هم افزایش می یابد و همه زمینه را برای تحریک استخوان دنبالچه محیا می کند.
درد استخوان دنبالچه و عفونت
در بسیاری از موارد عفونت هایی مانند کیست پایلونیدال خود را به صورت درد دنبالچه نشان می دهد. در معاینه دنبالچه پزشک متخصص حتما باید به دنبال کیست پایلونیدال باشد. عفونت دنبالچه خصوصا در آقایان به دلیل پرموتر بودن ناحیه لگن و احتمال شکستن مو در اثر طولانی نشستن شایع می باشد و برای درمان باید در مرحله ابتدایی درمان غیر جراحی و موارد پیشرفته تر درمان جراحی صورت بگیرد.
علائم درد استخوان دنبالچه
معمولا درد دنبالچه در پایینترین قسمت از ستون فقرات احساس میشود و این درد با نشستن شدت مییابد. این درد همچنین در هر حالتی که به دنبالچه فشار وارد شود، شدیدتر میشود، برای مثال هنگام تلاش برای ایستادن از حالت نشسته. فعالیتهایی که موجب فشار به این ناحیه میشوند عبارتند از دوچرخهسواری، اسبسواری و سایر فعالیتهایی که در حالت نشسته انجام میشود و بر استخوان دنبالچه، فشار مستقیم وارد میکند. درد دنبالچه اغلب به جاهای دیگر از جمله پاها انتشار ندارد و بیمار کمتر در هنگام راه رفتن درد را احساس میکند. از علائم دیگر همراه درد دنبالچه درد در زمان پریود در خانمها، موقع دفع مدفوع و گاهی دردهایی است که در تماس های جنسی تشدید میشود. البته این فقط درد دنبالچه نیست که با نشستن تشدید میشود بلکه دردهای مرتبط با دیسک کمر یا بسیاری از دردهای دیگر کمر هم ممکن است مانند درد دنباچه با نشستن زیاد شود.
تشخیص درد استخوان دنبالچه
درد دنبالچه معمولا به سادگی و بر اساس علائم بیمار و نتایج معاینهی بیمار، تشخیص داده میشود. ممکن است پزشک برای بررسی احتمال ابتلا به مشکلات و آسیبدیدگیهای دیگر، معاینات خاص دیگری روی بیمار انجام دهد. با استفاده از تصاویر رادیوگرافی میتوان احتمال وجود شکستگی یا تومور در ناحیه استخوان دنبالچه را بررسی کرد. همچنین از تصاویر اسکن ام.آر.آی میتوان برای تشخیص وجود تومور یا عفونت در این ناحیه استفاده کرد. معمولا نتایج این آزمایشات عکسبرداری منفی هستند (احتمال وجود عفونت یا تومور کم است).
درد استخوان دنبالچه و فیزیوتراپی
یک فیزیوتراپیست میتواند به شما نشان دهد که چگونه با انجام تکنیکهای شل کردن عضلات کف لگن (مانند نفس عمیق کشیدن و شل کردن عضلات در هنگام ادرار یا مدفوع کردن) به تسکین درد دنبالچه کمک کنید.اگر بعضی مدالیتی های هم درست اسفاده شود در بعضی بیماران کمک کننده است . ما در درمان درد دنبالچه عمدتا از لیزر پرتوان و الکترودهای عمقی و سوزن استفاده می کنیم تا درد و التهاب موثر کنترل شود .
درد استخوان دنبالچه و ورزش
در مراحلی که درمان اولیه دمبالچه توسط متخصصین طب فیزیکی انجام شد، درمان های ورزشی دنبالچه انجام می شود. تقویت عضلات لگنی ، تقویت عضلات پارا اسپاینال کمری و ورزش های کششی خاص عضلات اداکتور و لگن می توانند موجب کمک به درمان استخوان دنبالچه با ورزش درمانی شوند
آناتومی دنبالچه
دنبالچه پایینترین قسمت ستون فقرات است. این قسمت باقیمانده یک دم وستیجیال یا بازمانده ژنتیکی است (که به همین علت به آن «دنبالچه» گفته میشود) و متشکل از سه تا پنج استخوان مهره بسیار کوچک میباشد که میتوانند به هم جوش خورده یا از هم جدا باشند. پیشتر گمان میشد که استخوانهای دنبالچه در تمام موارد به هم جوش خوردهاند و هیچ حرکتی میان آنها وجود ندارد، اما امروزه میدانیم که تمامی دنبالچه از یک استخوان یک تکه تشکیل نشده بلکه اغلب دارای چند مهره مجزا است که با استفاده از رباطها و مفاصل فیبری موجود، به صورت محدود حرکت میکنند. دنبالچه از طریق یک مفصل دارای یک دیسک وستیجیال و همچنین چند رباط به ساکروم متصل است. حرکت مفصل بین دنبالچه و ساکروم بسیار محدود است. التهاب مفصل ساکروایلیاک عبارت است از یک روند التهاب پیشرونده که مفاصل ساکروایلیاک یا همان اتصال بین قسمت پایین ستون فقرات (ساکروم) و استخوان لگن را درگیر میکند. درد استخوان دنبالچه یا درد کوکسیکس، عارضهای نسبتاً نادر و تقریباً ناشناخته است که میتواند در پایینترین قسمت ستون فقرات که کوکسیکس یا دنبالچه نام دارد باعث ایجاد دردهای مزمن شود. درد دنبالچه به شکل یک درد موضعی احساس میشود و عموماً هنگام نشستن یا انجام هر فعالیتی که باعث فشار آمدن به پایینترین قسمت ستون فقرات گردد بدتر میشود. این عارضه در خانم ها بیشتر از مردان شایع است، و معمولاً به دلیل آسیب موضعی (مانند زمین خوردن) یا زایمان رخ میدهد. در موارد نادری نیز، وجود تومور یا عفونت میتواند باعث درد دنبالچه شود. میتوان با رعایت کردن نکاتی از بروز درد دنبالچه پیشگیری کرد.
درد استخوان دنبالچه و معاینه فیزیکی
معاینه فیزیکی کامل برای عارضه درمان درد استخوان دنبالچه شامل موارد زیر خواهد بود: • معاینه لگن و مقعد برای بررسی وجود توده یا توموری که میتواند دلیل درد باشد • لمس دنبالچه برای بررسی وجود حساسیت به لمس معمولاً قابل توجهترین یافته در معاینه، حساسیت به لمس موضعی است که با لمس دنبالچه مشخص میشود. اگر دنبالچه نسبت به لمس حساس نباشد، درد این ناحیه ناشی از مشکل ساختاری دیگری مانند فتق دیسک بین مهرهای لومبوساکرال یا بیماری تخریب کننده دیسک خواهد بود. آزمایشهای تشخیصی مورد نیاز عبارتند از: • گرفتن عکس رادیولوژی از ساکروم و دنبالچه برای رد این احتمال بعید که یک شکستگی آشکار یا یک تومور بزرگ باعث بروز ناراحتی شده باشد. • اسکن امآرآی برای رد وجود عفونت یا تومور ستون فقرات به عنوان دلیل درد. از آنجا که اسکن استخوان و سیتیاسکن اطلاعات ناچیزی فراهم میکنند، به طور کلی از آنها استفاده نمیشود. معمولاً نتیجه تمام آزمایشهای تصویربرداری منفی است.
روش های درمان درد استخوان دنبالچه
از بهترین راه ها و روش های درمان درد دنبالچه و رفع درد استخوان دنبالچه می توان به موارد زیر اشاره کرد: معمولاً، درمانهای مورد استفاده برای درد دنبالچه موضعی و غیرتهاجمی هستند. عموماً، درمانهایی ابتدایی برای درد دنبالچه عبارتند از: • تجویز داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDها). NSAIDهای معمول، مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و مهار کنندههای COX-2، به کاهش التهاب اطراف دنبالچه که معمولاً علت بروز درد است کمک میکنند. • گذاشتن یخ یا کیسه سرد روی ناحیه درد، روزی چند بار در طول چند روز اول شروع درد. • گرم کردن یا گذاشتن یک کیسه داغ روی ناحیه درد پس از چند روز اول. • اجتناب از نشستن طولانی مدت یا وارد کردن هرگونه فشار به ناحیه درد، تا حد ممکن. • استفاده از یک بالش برای جلوگیری از فشار آمدن به دنبالچه در هنگام نشستن. برای بعضیها بالشهای حلقهای شکل به خوبی جواب میدهند، اما برای بعضی دیگر این بالشها مناسب نبوده و مانع فشار آمدن به دنبالچه آنها نمیشوند. بسیاری از افراد بالشهای فوم V شکل یا U شکل (که وسطشان خالی است تا دنبالچه با چیزی در تماس نباشد) را ترجیح میدهند. در کل، هر گونه بالش یا طرز نشستنی که مانع از فشار آمدن به دنبالچه میشود ایدهآل است. • اگر یبوست یا دفع مدفوع باعث بروز یا افزایش درد شد، به بیمار توصیه میشود که از نرم کنندههای مدفوع استفاده کند و مصرف فیبر و آب را افزایش دهد.
درد استخوان دنبالچه و جراحی
برای افرادی که دچار درد مداومی هستند که با درمان غیرجراحی و اصلاح فعالیتها کاهش نمییابد یا به خوبی کنترل نمیشود، یکی از گزینههای درمانی برداشتن تمامی یا قسمتی از دنبالچه از طریق عمل جراحی است. این عمل به ندرت انجام میشود، به طوری که حتی روش انجام آن در بسیاری از کتابهای آموزشی جراحی ستون فقرات وجود ندارد. اگر چه خود این عمل نسبتاً ساده است، اما بهبودی بعد از انجام آن برای بیمار فرایندی طولانی و ناراحت کننده خواهد بود.
درد استخوان دنبالچه و روش های غیر جراحی
روش های غیر جراحی موجود برای درد دنبالچه شامل مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئید (NSAIDs) شامل ایبوپروفن و سایر داروهای مسکن مانند آن، حداقل کردن زمان نشستن، نرم کردن مدفوع، استفاده از بالش دنبالچه و نیز ایجاد تغییر در وضعیت قرارگیری بدن، یخ درمانی در مراحل اولیه درمان و سپس استفاده از گرما درمانی مرطوب در روزهای بعد، درمان با استفاده از امواج مافوق صوت و نیز استفاده از روش های درمان دستی مثل ماساژ است. در این حالت فرد می تواند از چوب زیر بغل نیز استفاده کند. علاوه بر این با استفاده از تمرین های حرکتی خاص می توان دنبالچه را به محل صحیح آن باز گردانده و درد بیمار را کاهش داد. افرادی که حرکت های دنبالچه آنها عادی است، به این روش های درمانی واکنش بهتری نشان می دهند. در این حالت به افراد توصیه می شود از لباس های گشاد که باعث وارد شدن فشار به این ناحیه از بدن نمی شوند، استفاده نمایند. علاوه بر این، پوشیدن کفش های صاف و راحت می تواند در کاهش مشکل بیمار مفید باشد. بسیاری از افرادی که دچار درد دنبالچه هستند، در هنگام خوابیدن به پهلو احساس راحتی بیشتر دارند. در این حالت حتی بیمار می تواند از یک بالش در بین زانوهای خود استفاده کند. به هر حال مشاهده تاثیرات قابل توجه با استفاده از این روش ها ممکن است به هفته ها یا حتی ماه ها زمان نیاز داشته باشد. در این دوره می توان از داروهای ضد افسردگی و نیز ضد اضطراب برای فرد استفاده کرد. مصرف این داروها بطور خاص زمانی مناسب است که درد بیمار برای یک مدت طولانی ادامه داشته باشد. به منظور بهبود سریع تر می توان ترکیبی از این روش های درمانی را به همراه تغییر فعالیت های حرکتی مورد استفاده قرار داد.
تزریق به استخوان دنبالچه
تزریق به استخوان دنبالچه شامل وارد کردن یک داروی استروئیدی (داروی ضد التهاب قوی) با هدایت عکس رادیولوژی (فلوئورسکوپی) به استخوان برای کاهش التهاب ایجاد شده است. برای بیمارانی که نمی توانند از تزریق های استروئید استفاده کنند، تزریق پلاسمای غنی شده (PRP) می تواند مفید باشد یا می توان از روش های هدایت عصبی استفاده کرد. به هر حال تزریق به دنبالچه می تواند برای تشخیص علت مشکل نیز انجام شود. در این حالت اگر مقدار کمی از داروی بی حسی در دنبالچه با داروی استروئیدی تزریق شود و درد بیمار در نتیجه آن از بین برود، آنگاه می توان متوجه شد درد مربوط به اعصاب عقب دنبالچه است. به این ترتیب می توان با استفاده از روش های مناسب، کاهش درد بلند مدت تری را برای بیمار ایجاد کرد.